donderdag 16 augustus 2012

Wetten zijn als worstjes

Hoe de overheid onder het mom van bezuinigingen de burger beperkt in de toegang tot de overheid.


De aanleiding
Afgelopen dinsdag ging het bij 1Vandaag over het inperken van de Wob, de Wet Openbaarheid van Bestuur.
Ik zag een taalkundige draaikont, de landsadvocaat, en een slapende journalist, die alle prietpraat liet passeren.

`De Wet regelt ons recht op informatie van de overheid. De Wob zorgt ervoor dat wij inzage hebben in het overheidshandelen en dat wij kunnen deelnemen aan de democratie en overheidsbesluitvorming. Overheidsinformatie is altijd openbaar, tenzij de Wob of andere wetgeving bepaalt dat de gevraagde informatie niet geschikt is om openbaar te maken.` Bron: Rijksoverheid.nl
Dankzij de WOB is er meer inzicht gekomen in bv Irak, de vuurwerkramp in Enschede en het declaratiegedrag van de ministers.

Donner wilde de wet al inperken en nu neemt Spies het stokje over. Het argument is daarbij dat het zoveel werk is voor de ambtenaren. "Dat is het gevolg van het schot hagel dat journalisten op de overheid afvuren in de hoop dat een korreltje een primeur oplevert. Dat vind ik geen efficiĆ«nte tijdsbesteding.” (Donner, geciteerd in De Gelderlander)
De minister wil “oneigenlijke verzoeken weigeren”, “geen interne beraadslagingen vrij te geven” en “” voorwaarden aan het gebruik van documenten te stellen”.
Je vraagt je dan af om hoeveel verzoeken het gaat. Gelukkig is dat onderzocht en is gaan overheidsorganen gevraagd naar oneigenlijke en tijdvretende verzoeken. Dat levert over 1 1/2 jaar het volgende overzicht op:


Onduidelijk blijft of iets veel tijd kost of dat de overheid veel tijd neemt.

En dan begint het mij als NLP-er te jeuken: wat een fenomenaal vaag taalgebruik.
Wat zijn oneigenlijke verzoeken? Een beroep op de wet is een verzoek en geen recht? Welke voorwaarden zijn dat dan en wie bepaalt die? De wet kent al een fiks aantal voorwaarden, wat komt er dan nog bij?

De uitzending
En zie, dan komt de landsadvocaat Eric Daalder aan het woord en geniet van dit gedraai.
“Dit wetsvoorstel beperkt de openbaarheid niet, daarvan ben ik overtuigd.” Helaas, geen argumenten.
“Het wetsvoorstel moet voorkomen, dat er misbruik gemaakt wordt van de WOB...“
Wat dat is en wie dat bepaalt?
“Het gaat om zeer omvangrijke verzoeken,.. waarbij de vraag rijst (bij wie) of je niet kan volstaan met minder, omdat de extra informatie er niet veel aan toevoegt.”
Alsof de burger precies weet, wat hij moet opvragen en waar de waardevolle informatie zit. De ambtenaar weet het meestal zelf niet.
“Ik verwacht niet dat een verzoek van een journalist als misbruik zal worden aangemerkt.” Of dat ook voor burgers geldt? En wie is de landsadvocaat, dat hij in de hoofden van allerlei ambtenaren kan kijken.
Het is niet mijn ervaring, dat ambtenaren van alles proberen om een verzoek af te wijzen.” En dan is de discussie gesloten.
“Het zal erin resulteren, dat bepaalde informatie niet toegankelijk meer is, maar dat is dan irrelevante informatie.” Interviewer: “Zegt de overheid.” En dhr. Daalder beaamt dat.

Conclusie
Wat dan te vaak opvalt bij 1Vandaag is, dat interviewers/ journalisten niet doorvragen, maar genoegen nemen met een vaag antwoord.
Het programma krijgt daardoor een hoog Telegraaf-gehalte en laat helaas een groot gebrek aan gedegen onderzoeksjournalistiek zien.

Uit de concept wetstekst:
Artikel 3a
1. Een verzoek wordt als kennelijk onredelijk buiten behandeling gelaten, indien:
a. de verzoeker niet meewerkt aan een verzoek tot precisering als bedoeld in artikel 3, vierde lid;
b. een verzoek kennelijk een ander doel heeft dan het verkrijgen van informatie.
2. Voor zover een verzoek betrekking heeft op informatie neergelegd in grote aantallen documenten, wordt het, na overleg met de verzoeker, buiten behandeling gelaten, behoudens een representatief deel, waarbij wordt uitgegaan van objectieve criteria.
3. Een verzoeker kan, nadat met toepassing van het tweede lid, op zijn verzoek is besloten, verzoeken om het niet-behandelde deel van zijn verzoek alsnog te behandelen, indien hij aan de hand van de openbaar gemaakte documenten aannemelijk maakt dat de goede en democratische bestuursvoering is gediend met openbaarmaking van de informatie waarop het niet-behandelde deel van het verzoek betrekking heeft. Artikel 4:6, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht is van overeenkomstige toepassing.
4. Voor zover een verzoek betrekking heeft op documenten die naar hun aard primair bestemd zijn voor intern beraad en die voor het overige slechts informatie bevatten die in andere vorm openbaar is of wordt, wordt het buiten behandeling gelaten.


Zie ook:
Wet Openbaarheid van Bestuur werkt veel te traag
Wob-verzoeken vergen veel werk door onkunde overheid

Geen opmerkingen:

Een reactie posten