Minder, minder! Geen Marokkanen, maar uitkeringsgerechtigden!

Terwijl de samenleving eindelijk in opstand komt tegen het over één kam scheren van criminele en niet criminele Marokkanen, gaan we onverminderd verder met een andere generalisatie.
Ruim 1 miljoen uitkeringsgerechtigden in de WWB en Wajong worden systematisch weggezet als onwillig om (weer) aan het werk te gaan.
Was bijstand ooit een wettelijk grondrecht voor hen die niet in hun bestaan kunnen voorzien, nu is het een gunst geworden, waar een tegenprestatie tegenover gesteld moet worden.
Die tegenprestatie verwordt op veel plaatsen tot een wedstrijdje uitkeringstrekkers pesten: de sollicitatieplicht en de strafkorting voor de niet goed geklede sollicitant zijn vaak alleen maar frustrerend.
Reïntegratietrajecten om te leren je CV op te leuken of om werkervaring op te doen, zijn meestal weggegooid geld, ze leiden niet tot meer werkgelegenheid.
De heersende overtuiging lijkt te zijn, dat uitkeringstrekkers niet willen werken. De keuze tussen iemand, die al langer niet gewerkt heeft of een ervaren kandidaat, is voor een werkgever simpel.

Sociale diensten worden gedwongen om te werken vanuit permanente achterdocht naar hun “klanten”.
Controle en regels om misbruik te voorkomen, leiden vooral tot hoge kosten voor het in stand houden van een duur bureaucratische apparaat.
Natuurlijk, net als bij de Marokkanen (en de andere Nederlanders) zitten er rotte appels in de mand, die het andere fruit te schand maken.

Kan het anders?

De ervaringen bij de Belastingdienst en bv de Sociale Dienst van Schiedam laten zien, dat het ook anders kan. Uitgaan van vertrouwen en volwassen benaderen van cliënten werken in 80% van de gevallen en het scheelt enorm in de organisatiekosten. Als dit gepaard gaat met strenge straffen voor misbruik, is de eerste maatschappelijke winst binnen.

Kunnen we accepteren, dat voor een flink deel van de uitkeringsgerechtigden de weg naar de arbeidsmarkt voorlopig onhaalbaar is? We hebben 880.000 werklozen, 700.000 ZZP-ers, waarvan een groot deel op of onder het bestaansminimum leeft en een grote groep vrouwen en ouderen, die willen werken, maar niet als werkzoekende staan ingeschreven.
We zien dat banenplannen en SROI-maatregelen vaak niet tot nieuwe banen leiden, maar tot verschuivingen in wie werkt en wie niet. (VK 27/3/'14, 19/3/'14)
Jongeren, die willen en kunnen werken, komen niet aan de bak, ervaren ouderen met een klinkend CV geven na de zoveelste sollicitatie de moed op.
Dus, laten we stoppen met pesten, met de idee-fixe, dat er meer mensen aan een baan komen als ze maar werkervaring opdoen en met geld verspillen aan controle, reïntegratietrajecten en banenplannen en laten we werk gaan creëren. In infrastructuur, milieu, energie, innovatie en het aantrekken van buitenlandse investeerders is nog veel te winnen.

En de uitkeringsgerechtigden? Laten we elkaar serieus nemen, gaan luisteren en het keukentafelgesprek aangaan. Bevrijd uitkeringsgerechtigden van regeldruk, bureaucratie en de sollicitatieplicht, die alleen maar frustratie en terugtrekgedrag oplevert. Laten ze zich mobiliseren om zelf hun toekomst vorm te geven. Beloon gewenst gedrag, ondersteun eigen initiatief, zoals dat in Rotterdam gebeurt, en maak werk van vrijwilligerswerk. Dan is het meer, meer winst voor de samenleving.